به گزارش روابط عمومی بهزیستی ایلام، بدون شک یکی از نیازهای جدی هر فرد برای زندگی عادی و حضور در جامعه داشتن سلامت در ابعاد مختلف است، اینکه فرد بتواند سالم باشد تا زندگی اش روال عادی داشته و نیازهای خود را مرتفع کند،اما سلامت جسمی بدون شک به تنهایی نمی تواند نیازهای یک فرد را در زندگی برآورده کرده بلکه هر فرد نیازهای روحی و روانی نیز داشته که در کنار آنها و با مکمل شدن در کنار نیازهای جسمی می توان آنرا فردی سالم دانست.
زندگی ماشینی امروز و کم تحرکی موجب مخدوش شدن سلامت جسمی افراد شده و از طرفی فناوری های نوین و شیوع کاربرد آنها در زندگی و عدم استفاده درست و آسیبهای موثر آنها و سایر مسایل جامعه سلامت روان عمده افراد جامعه را در معرض تهدید قرار داده است.
بی شک به همین علت است که سازمان بهداشت جهانی نه یک روز بلکه یک هفته از ماه مهر را به عنوان هفته سلامت روان نامگذاری کرده، هفته ای که بیانگر اهمیت این مقوله بوده و روز شمارهای آن هر کدام به بخشی از مساله گسترده سلامت روان اختصاص دارد.
اما شعار امسال هفته سلامت روان به عنوان سلامت روان در محیط کار نامگذاری شده و این امر بیانگر اهمیت دو چندان حفظ سلامت روان افراد در محیطهای کاری است و به همین مناسبت و در گفتگو با یک روانشناس بالینی اهمیت سلامت روان در محیط کار تشریح و مورد بررسی قرار گرفته است.
***سلامت روان چیست؟
یک روانشناس بالینی و مدیر دفتر مشاوره و خدمات روانشناختی ژیندا می گوید: سلامت هر فردی در هر محیطی اعم از جسم و روان باید تضمین شود، این فضا می تواند محیط اداری، پارک، مدرسه، خیابان و یا منزل باشد.
مریم کریمی در تعریف سلامت روانی می گوید: تنها نداشتن بیماری به معنی داشتن سلامت فرد نیست، امروزه مساله ای فراتر از فقدان بیماری را برای داشتن سلامت فرد عنوان می کنند بطوریکه چنانچه فردی از سیستم سلامت جسمی، روانی و اجتماعی برخوردار باشد را فرد سالم می دانند.
وی ادامه می دهد: سلامت روان مساله ای فراتر از نداشتن اختلال روانی بوده و شامل مواردی نظیر برخورداری از سلامت ذهنی، ادراک خودکارآمدی، استقلال و خود کارآمدی، کفایت و شایستگی، وابستگی بین نسلی، خودشکوفایی و توانمندیهای بالقوه فکری و هیجانی است.
وی اظهار کرد: هر اندازه فرد از این مقوله ها برخوردار باشد بیانگر اینست که فرد سلامت روان بهتری داشته و عکس این موضوع هم بیانگر وجود اخلال در سلامت روانی افراد است.
***چرا سلامت روان در محیط کار اهمیت دارد؟
این روانشناس بالینی با اشاره به شعار امسال هفته سلامت روان با عنوان سلامت روان در محیط های کار ادامه می دهد: جامعه هدف این شعار طیف گسترده ای از کارکنان، مدیران، برنامه ریزان، سیاستمداران و افرادی را شامل می شود که به نوعی در سیستم های کاری مختلف دارای نقش هستند.
به عقیده وی، بخش اعظمی از عمر هر فرد در فضای کاری تجربه شده که این زمان ممکن است بصورت تمام وقت یا پاره وقت بوده ولی به هر اندازه ای که فرد در محیط کار باشد همان اندازه هم باید ابعاد مختلف سلامت انسان به ویژه سلامت روانش تامین شود.
وی گفت: این مساله با توجه به اینکه امروزه برخی افراد به دلیل مشکلات اقتصادی چند شغل را انجام می دهند اهمیت چند برابری دارد و باید افراد محیط کار سالم تری داشته چراکه داشتن سلامت روان در محیط کار علاوه بر عملکرد فردی بر عملکرد خانوادگی و اجتماعی نیز تاثیر گذار خواهد بود.
***آسیبهای اخلال سلامت روان در محیط کار چیست؟
کریمی در ادامه به آسیبهای اخلال در سلامت روان افراد در محیطهای کاری اشاره و می گوید: کاهش مواردی نظیر انگیزه، تاب آوری، عملکرد سازمانی، هدر رفت منابع و اثر گذاری منفی بر سایر نقش های افراد به عنوان یک همسر، مادر، پدر و فرزند می تواند از عمده ترین این موارد باشد.
به گفته وی، بیشترین آسیب اخلال تامین سلامت روان در محیطهای کاری ابتدا متوجه فرد بوده و سپس متوجه محیطی بوده که فرد در آن اشتغال دارد.
این روانشناس ادامه می دهد: بهترین زمان زندگی هر شخص صبح اول وقت و در محیط کاری اختصاص داشته و چنانچه این زمان با حال نامطلوب بگذرد انرژی که برای خانواده و اطرافیان و اجتماع می ماند منفی بوده و موجب شده هم فرد آسیب ببینید و هم وقت و انرژی با کیفیتی برای خانواده نیز باقی نماند.
وی اظهار کرد: وقتی فرد یک شغل دارد زمان بهتری برای خودمراقبتی فردی و اجتماعی خواهد داشت اما چنانچه به دلیل مشکلات مالی مجبور به انجام چند شغل باشد بدون شک خودمراقبتی وی نیز کاهش و بر روی عملکرد فرد تاثیرگذاشته و به عنوان چرخه ای معیوب روی شغل فرد اثر منفی خواهد گذاشت.
***راهکارهای حفظ و ارتقا سلامت روان افراد در محیط کار چیست؟
کریمی نخستین گام در حفظ سلامت روان در محیط کار را اهمیت مجموعه آن سازمان و ارگان به این مقوله دانست و گفت: همه سازمان ها به ظاهر در حمایت از نیروی انسانی برای حفظ سلامت روان قوانینی دارند اما برخی آنها پشتوانه اجرایی ندارند.
وی بیان کرد: چنانچه هر سازمانی ملزم به رعایت قوانین مرتبط با سلامت روان افراد در محیط کار شود و بودجه و برنامه ریزی لازم نیز داشته باشد این مهم جزء اهداف اصلی ودغدغه آن سازمان قرار گرفته و حفظ سلامت روان نیرو برایش اهمیت پیدا می کند.
وی یکی از اقدام های اساسی در این زمینه را انجام غربالگری سلامت روان کارکنان عنوان و افزود: این طرح باید فصلی یا سالانه اجرا و کارکنانی که آسیب پذیری بیشتری در حوزه سلامت روان دارند شناسائی و به مراکز مربوطه روان شناسی و روانپزشکی برای انجام مراحل درمانی ارجاع شوند.
این روانشناس معتقد است: با انجام این اقدام گماردن کارکنان در حوزه های مختلف کاری بر اساس وضعیت آنان تا روند بهبودی باید باشد.
***چگونه مدیریت هیجان در محیط کار داشته باشیم؟
وی با اشاره به نامگذاری یکی از روزهای هفته سلامت روان با عنوان تنظیم هیجان و نقش آن در تعاملات سالم در محیط کار گفت: بسیاری از افراد مدیریت ضعیفی در هیجان بویژه هیجان خشم داشته و این مساله باعث می شود هم خود فرد آسیب دیده و هم در روابط فردی محیط کار آسیب ببیند.
وی اضافه کرد: به عنوان نمونه هیجان خشم و عصبانیت که در عمده اوقات با بلند کردن صدا و کلام توام با خشونت بوده اگر اصلاح شود علاوه بر سلامت فردی و روانی فرد عملکرد وی در محیط کار نیز افزایش خواهد یافت.
به گفته این روانشناس، با ارایه آموزش های مختلف قبل از حضور افراد در محیط های کاری و در حین اشتغال افراد، می توان به بهبود سلامت روانی افراد کمک کرد تا هم فرد دچار آسیب نشده و هم مجموعه از آسیبهای ناشی از عدم سلامت روان افراد در امان بماند.
18لغایت 24مهرماه به عنوان هفته سلامت روان با شعار سلامت روان در محیط کار نامگذاری شده است.
مصاحبه از : آزاده خرم
نظر شما